Kunst en cultuur
Kunst en cultuur
Urk staat bekend om haar rijke historie en cultuur. Sinds 1939 is Urk eiland-af, maar het eilandgevoel is hier nog springlevend. Wandelend door het dorp ervaar je hoe levendig de authentieke (visserij)cultuur hier nog is. Netten liggen te drogen, op de werf wordt gewerkt aan de schepen en om je heen hoor je het Urker dialect.
De historie, het vissersverleden en de ligging zijn de perfecte ingrediënten voor een kunstzinnig bezoek. Urk bruist van de creativiteit. Niet vreemd dus dat Urk ook een rijk cultureel aanbod heeft. Hou de agenda in de gaten voor komende exposities, tentoonstellingen en evenementen.
Bezienswaardigheden
Geen enkele highlight op Urk missen? Speciaal voor jouw bezoek hebben we de 10 bekendste bezienswaardigheden op een rij gezet. Wil je het echte authentieke Urk beleven, stap dan vooral eens binnen bij Beleefhuis Ut Kunstige Vissers Ussien. Hier ervaar je hoe de Urkers in vroegere tijden leefden. Zelf ervaren hoe het wonen in het oude Urker dorp is? Ga dan op bezoek Bij Urkers Thuis. Urk vanaf het water beleven doe je met een rondvaart op de Urkerboot De Zuiderzee of de UK141. Benieuwd welke parels hier nog meer te vinden zijn? Begin je bezoek aan Urk bij Inspiratiekantoor Tourist Info Urk en laat je verrassen. Zelf ondergedompeld worden in de Urker cultuur? Kies dan voor één van de culturele arrangementen.
Dialect
Vrijwel alle Urkers spreken onderling het Urker dialect. Een steegje is een ginkien, iemand van buiten Urk is een vreemde(snuut) en je geliefde is je kalletjen. Moeder is mimme, oma is bessien en broekzak is diezek.
Omdat Urk zo lang een eiland geweest is, is er weinig verwantschap met andere dialecten. Het is dan ook niet vreemd dat Urk niet alleen een eigen dialect heeft, maar ook een eigen volkslied. Tijdens officiële gelegenheden en de aubade op Koningsdag wordt het Urker volkslied ten gehore gebracht.
Waor al maar dan duzed jaoren
In de zie een uvel stot
Rustig in de woeste baoren
Daor is meen gebeurtegroend.
Opgewekt is ur ut leven
De bewoeners zo gastvrij
Warm van arte in gul in ’t gieven
Neuver in de visserije
Maar nou legt ut tussen dikken
‘t IJsselmeer an d’ iene kaant
In daor waor de zie mos wikken
‘t Wijd in vruchtbaor polderlaand
Ouwe zieden binnen verdwienen
Kliederdracht raakt in verval
Maar ut geldt nog as vor-ienen
Urk dat is een suutendal
Wie er is die blift er al
Klederdracht
In het straatbeeld is de Urker klederdracht nauwelijks nog te zien, maar dat betekent niet dat de Urkers het niet meer in bezit hebben. Het wordt gedragen bij bijzondere gelegenheden, zoals koorconcerten, tijdens sommige feestdagen en in somme gevallen zelfs als trouwoutfit. In het bijzonder staat de Pinksterzaterdag in het teken van de klederdracht, wanneer de bewoners Urkerdag vieren.
Urker vrouw:
- De ‘hulle’ is het kanten kapje van de vrouw.
- De ‘kraplappe’ is van zachte stof zoals satijn of zijde.
- Het ‘liffien’ is een soort zwarte blouse onder de kraplappe.
- De ‘boezel’ is het schort van de vrouw. Doordeweeks is deze wit met kleuren gestreept. Op zondag is deze zwart.
- De vrouw draagt een witte onderrok en een zwarte bovenrok.
Urker man:
- De ‘karrepoes’ is het hoofddeksel van de man.
- ‘Striept boatjen’ is een rood gestreepte tussenblouse.
- ‘Boatjen’ is het strakke zwarte jasje van de man. Deze sluit met zeven zwarte knopen.
- De klepbroek is een wijde broek met zilveren knopen en bestaat uit 26 lapjes stof.
- De mannen dragen zwarte wollen kousen.
